بررسی ارتباط صادرات غیر نفتی و اشتغال (با تاکید بر بخش کشاورزی)

با توجه به اهمیت صادرات غیر نفتی و تاثیر آن بر رشد اقتصادی کشور و کاهش وابستگی به درآمدهای ارزی حاصل از صدور نفت و محصولات نفتی و همچنین اهمیتی که اشتغال در کشور دارد ، شناخت عوامل موثر بر ایجاد اشتغال به منظور رفع مشکلات آن ضروری به نظر می رسد. با توجه به اینکه بخش عمده صادرات غیر نفتی ایران در بخش کشاورزی می باشد تاکید این رساله بر صادرات بخش کشاورزی و اشتغال این بخش صورت گرفته است و از میان عوامل تاثیر گذار بر اشتغال این بخش در ایران، توجه خود را به صادرا ت محصولات کشاورزی معطوف کرده است. با این فرضیه که رابطه بلند مدت بین صادرات محصولات غیر نفتی در بخش کشاورزی و اشتغال این بخش مثبت است. برای بررسی اثر متغیر صادرات غیر نفتی بخش کشاورزی بر میزان اشتغال بخش کشاورزی از یک مدل خودتوضیحی برداری یا var استفاده شده است نرم افزار مورد استفاده برای برآورد مدل در این تحقیق نرم افزار eviews است و داده های مورد استفاده سری زمانی سالهای 88-1370 و از مرکز آمار ایران تهیه شده است.برای تعیین تعداد وقفه ی بهینه متغیرها که یکی از مسائل مهم در مدل های خودتوضیحی برداری می باشد از آماره معیار آکائیک استفاده شد. برای اطمینان از مانا بودن متغیرها از آزمون مانایی دیکی فولر تعمیم یافته (adf) استفاده شده است که نتیجه حاصل همجمعی از مرتبه اول هر دو متغیر را نشان داد و در ادامه برای بررسی همگرائی متغیرها از آزمون انگل گرنجر با 3 وقفه بهره گرفته شد و سپس تابع رگرسیون که شامل 2 متغیر و 3 وقفه برای هر متغیر می باشد تخمین زده شد. نتایج مربوط به تخمین مدل با استفاده از دو متغیر مهم در بخش کشاورزی کشور یعنی اشتغال و صادرات غیر نفتی به بررسی نحوه ی تأثیر گذاری این دو متغیر و وقفه های آن در مدل بر روی متغیرهای دورنزای مدل که در واقع همان صادرات غیر نفتی و اشتغال بخش کشاورزی است حاکی از آن است که رگرسیون با ضریب اطمینان بالا معنادار بوده است. در بخش بعدی با برآورد تابع عکس العمل تحریک و مشاهده دیاگرام های مربوطه، میزان واکنش متغیرهای مذکور به ایجاد یک تغییر در متغیرهای درون را مدنظر قرار گرفته شده است. در بخش سوم با ارائه تجزیه واریانس مربوط به تخمین های انجام شده در واقع به دنبال تعیین درصد تغییرات ایجاد شده در هر یک از متغیرهای مذکور، توسط متغیرهای توضیحی مدل می باشیم که نتیجه حاصل نشان داد علی رغم کم بودن اثر تکانه های متغیر صادرات غیر نفتی در تغیرات متغیر اشتغال، این تأثیر معنی دار بوده و روند افزایشی در طول دوره داشته است. واژگان کلیدی: اقتصاد – اشتغال - صادرات غیر نفتی- بخش کشاورزی